Pecz (w języku węgierskim: Pècs) to niezwykle urokliwe i zabytkowe miasto, położone na zboczach gór Mecsek w południowo-zachodnich Węgrzech, niedaleko granicy chorwacko-węgierskiej. Pecz jest piątym największym miastem Republiki Węgierskiej, liczącym około 143 000 mieszkańców (dane z 2019 r.). Jego powierzchnia wynosi 162 km². Zamieszkują je nie tylko rodowici Węgrzy, ale również mniejszości narodowe i etniczne, tj. Niemcy, Chorwaci czy Romowie. Jego obecna nazwa nawiązuje do liczby kościołów, które znajdowały się na tym terenie w XIII w. – było ich pięć. W 2010 r. Pecz zdobył tytuł Europejskiej Stolicy Kultury.

Historia miasta Pecz jest niezwykle bogata. Zostało ono założone przez Rzymian na początku II w. n.e., którzy nadali mu nazwę „Sopianae”. W średniowieczu Pecz był jednym z ośrodków życia religijnego, kulturalnego i artystycznego kraju. W XI w. tereny te najechali Turcy osmańscy i okupowali przez 150 lat. Po bitwie pod Mohaczem w 1526 r. sułtan Imperium Osmańskiego zrabował i spalił miasto, a także dokonał masakry ludności. Siedemnaście lat później mieszkańcy poddali się wojskom osmańskim i przyjęli zwierzchnictwo tureckie. Osmanie wówczas przekształcili Pecz w prawdziwe wschodnie miasto – w miejscu kościołów pojawiły się meczety, zbudowano tureckie łaźnie, założono medresy (muzułmańskie szkoły teologiczne). Niektóre zabytki i budowle wzniesione w czasach panowania Osmanów, a także Rzymian, zachowały się do dziś.

Pecz oferuje turystom wiele interesujących i cennych zabytków, którymi można zachwycać się na każdym kroku. Historyczne centrum miasta stanowi plac Széchenyiego. W średniowieczu odbywały się na nim targi, oficjalne uroczystości, procesy sądowe, a nawet egzekucje. Plac otaczają kolorowe zabytkowe kamienice. W jego centralnej części znajduje się kościół Matki Boskiej Gromnicznej – ikona miasta, dawniej meczet Gázi Kásima Paszy, przykład dziedzictwa architektury osmańskiej na Węgrzech. Charakterystyczny element tego zabytku stanowi jasnozielona kopuła, pełna błysku.

Na placu Széchenyiego można zobaczyć również barokowy pomnik Trójcy Świętej oraz konny pomnik Jánosa Hunyadyego – pogromcy Turków w bitwie pod Belgradem w 1456 r. W pobliżu znajduje się neobarokowy ratusz (Városháza), wyróżniający się zegarem wieżowym, którego kuranty biją co godzinę nieustannie od 1871 r.

Równie interesującym miejscem na mapie turystycznej Peczu jest wybudowana w stylu romańskim Katedra Świętych Apostołów Piotra i Pawła. Składa się ona z czterech bocznych wież o tej samej wysokości.

Podczas wizyty w Peczu nie można zapomnieć o zobaczeniu Teatru Narodowego, znajdującego się na Placu Teatralnym, a także wieży telewizyjnej – najwyższego budynku na Węgrzech, mierzącego 197 m, który oferuje taras widokowy.

Dla miłośników sztuk pięknych miejscem must-see jest bez wątpienia Káptalan utca – ulica Káptalan, zwana „ulicą muzeów”. Znajduje się tam m.in. słynne Muzeum Zsolnay, w którym można podziwiać wyroby ceramiczne i porcelanowe.

Za jeden z najbardziej monumentalnych zabytków Peczu uważany jest cmentarz wczesnochrześcijański, wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO w 2000 r.

Oprócz kościołów katolickich i meczetów w mieście można również znaleźć świątynię żydowską – synagogę, którą ozdabiają zegar oraz hebrajski napis.

Miasto Pecz, pomimo że fascynuje swoją wielokulturowością i bogactwem architektury, nie powinno stanowić jedynego punktu wycieczki po regionie Baranya. Oddalając się o 30 km na południe, docieramy do Siklós – miasteczka, którego główną atrakcją jest potężny zamek położony na wzgórzu. Uważa się, że fundamenty zamku zostały wzniesione po najeździe tatarskim w XIII w. Z zamkowego balkonu widokowego rozpościera się spektakularny widok na góry Villány oraz zabytkową okolicę. Poza tym warto odwiedzić region winiarski Villány, a przede wszystkim wsie Villánykövesd i Palkonya oraz miasto Villány. Pierwsza z wsi wyróżnia się rzędem zabytkowych trzypoziomowych winnic, z kolorowymi bramami, gdzie można degustować lokalnie zrobione wina, a także przyjrzeć się etapom produkcji win. W sąsiedniej wsi Palkonya znajdują się winnice, będące pod ochroną jako zabytki ludowej architektury. Z kolei miejscowość Villány od lat szczyci się tytułem Miasta Wina i Winnej Latorośli. To tutaj produkowane są najlepsze czerwone wina w kraju.

Południowo-zachodnia część Węgier jest niezwykle atrakcyjna dla turystów. Odnajdą się tu zarówno wielbiciele miast, jak i miłośnicy łona natury, historii czy wyśmienitych win.

Materiał przygotowano przy wykorzystaniu następujących źródeł:

https://pecs.varosom.hu/latnivalok/muemlekek/Varoshaza-20.html

https://visithungary.com/pl/artykuly/cos-starego-cos-nowego-spacer-w-centrum-miasta-pecz

https://visithungary.com/pl/wycieczka/region-pecs-dla-odkrywcow-5-dniowy

https://www.sadeckiwloczykij.eu/2022/06/pecs-poludniowe-wegry-gory-mecsek-zwiedzanie.html