Mostar – perła w koronie Bośni i Hercegowiny
Mostar to zjawiskowe miasto położone w południowo-zachodniej części Bośni i Hercegowiny, nad szmaragdowymi wodami rzeki Neretwy i kilkadziesiąt kilometrów od granicy z Chorwacją, piąte w kraju pod względem populacji (110 000 mieszkańców). Zajmuje powierzchnię 1175 km2. Mostar należy do jednego z najczęściej odwiedzanych miast w Bośni i Hercegowinie, co zawdzięcza pięknym krajobrazom, osmańskiej architekturze i ciekawej historii. Do najliczniejszych mniejszości narodowych należą tam Chorwaci, Bośniacy i Serbowie. Mostar, podobnie jak Sarajewo, charakteryzuje się wielokulturowością, różnorodnością religijną i etniczną. Nazwa miasta wywodzi się od słowa „mostari”, które oznacza „strażników mostu”. Strażnicy byli odpowiedzialni za strzeżenie słynnego Starego Mostu w czasach osmańskich.
W Mostarze historia nie daje o sobie zapomnieć. Od XVI do XIX w. miasto stanowiło twierdzę Turków osmańskich. W 1875 r. Mostar znalazł się pod panowaniem Austro-Węgier, a po zakończeniu pierwszej wojny światowej stał się częścią Jugosławii. W 1992 r. wybuchła wojna domowa w kraju, podczas której miasto mocno ucierpiało. W Mostarze toczyły się bratobójcze walki, początkowo między siłami chorwacko-bośniackimi a Serbami, a ostatecznie – między samymi Chorwatami a Bośniakami. W trakcie konfliktu niemal całkowitemu zniszczeniu uległa wschodnia część miasta, zamieszkiwana przez bośniackich muzułmanów, w tym zabytkowe meczety. W wyniku ostrzałów zawalił się również Stary Most. W 1994 r. podpisano zawieszenie broni i zawarto porozumienie, ale pomimo tego w Mostarze jeszcze przez kilka lat nie było bezpiecznie. Miasto zostało podzielone na dwie części – bośniacką i chorwacką. Łagodzenie sporu między tymi dwoma zwaśnionymi narodami trwało lata i dopiero od niedawna sytuacja wydaje się ustabilizowana. Wiele cennych zabytków odbudowano dzięki wsparciu finansowemu UNESCO oraz funduszy unijnych.
Mimo że do dzisiaj na każdym kroku można zauważyć w Mostarze ślady wojny i zniszczenia, miasto ma swój urok i niepowtarzalny charakter, co przyciąga tłumy turystów, szczególnie w sezonie letnim. Najważniejszym zabytkiem i wizytówką Mostaru jest kamienny Stary Most, znajdujący się w sercu Starego Miasta, łączący dwa brzegi rzeki Neretwy. Most został zbudowany przez Turków w 1566 r. Miał stanowić symbol pojednania między wyznawcami dwóch różnych religii – chrześcijanami, którymi byli Chorwaci, oraz muzułmanami, do których należeli Bośniacy. Stary Most w stanie niezmienionym przetrwał 427 lat – aż do roku 1993, kiedy został zniszczony na skutek chorwackich ostrzeliwań. Na szczęście udało się go odrestaurować w 2004 r. Rok później zabytek ten, tak jak i całe Stare Miasto, znalazły się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. Co roku pod koniec lipca w Mostarze odbywają się tradycyjne zawody w skakaniu z mostu do rzeki Neretwy. Zawodnicy mają w zwyczaju zbierać pieniądze od tłumu i w zależności od uzbieranej kwoty wykonują skoki w różnych pozycjach.
Mostar, poza bajkowym Starym Mostem, oferuje również inne niesamowite atrakcje turystyczne. Na liście miejsc do odwiedzenia nie powinno zabraknąć Meczetu Koski Mehmed Paszy, znajdującego się na zabytkowym Starym Mieście. Został zbudowany na początku XVII w. przez Turków osmańskich, a dziś należy do jednej z najlepiej zachowanych muzułmańskich świątyń w okolicy. Podczas zwiedzania meczetu istnieje możliwość wejścia na minaret, z którego rozpościera się przepiękny widok na Stary Most.
Zwiedzając Stare Miasto, warto przejść się na stary bazar – Kujundžiluk. gdzie znajduje się mnóstwo straganów przepełnionych tradycyjnymi wyrobami i przysmakami, a także lokalne restauracje. Jego początki sięgają połowy XVI w. Bazar, podobnie jak całe miasto, podzielony jest na dwie części etniczne, co nadaje mu unikatowy charakter.
Dla miłośników widoków miejscem must-see w Mostarze powinien być również Krzywy Most, umiejscowiony nad rzeką Radobolja, w otoczeniu kamiennych domów i pięknej zieleni. Jest trochę starszy i mniejszy od słynnego Starego Mostu, jednak przypomina go pod względem kształtu. Krzywy Most cieszy się mniejszą popularnością niż jego młodszy odpowiednik, przez co panuje tu bardziej kameralny klimat.
Wielokulturowość i atrakcyjność turystyczna zachęcają turystów do odwiedzenia Mostaru. Budowle w stylu osmańskim, kolorowy targ, zabytkowe mosty – czego chcieć więcej?
Odkrywając piękno i historię Bośni i Hercegowiny, warto wstąpić do miasteczka znajdującego się na popularnej trasie z Sarajewa do Mostaru – Jablanicy. Teren ten był niegdyś miejscem jednej z największych bitew partyzanckich na terenie ówczesnej Jugosławii. Nad rzeką Neretwą, która przepływa przez Jablanicę, toczyła się słynna bitwa w 1943 r. Od stycznia do kwietnia państwa Osi atakowały partyzancką armię w Jugosławii. Na podstawie tych wydarzeń nakręcono film wojenny pt. Bitwa nad Neretwą (Bitka na Neretvi), który miał premierę w 1969 r. Obiektem, w którym możemy bliżej zapoznać się z przebiegiem walk, jest Muzeum Bitwy nad Neretwą. Dla miłośników historii wizyta w Jablanicy powinna być niezbędnym punktem planu podróży po Bośni i Hercegowinie.
Materiał przygotowano przy wykorzystaniu następujących źródeł:
https://crolove.pl/mostar-wielokulturowe-miasto-bosni-hercegowinie
https://www.osmol.pl/mostar-bosnia-i-hercegowina
https://www.rego-bis.pl/blog/mostar-perla-bosni-i-hercegowiny