Berat to jedno z najstarszych, najpiękniejszych i najbardziej zabytkowych miast w Albanii, wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Znajduje się w środkowej części kraju, u podnóża góry Tomor, nad rzeką Osum. Liczba jego mieszkańców wynosi 69 000. Berat często określany jest mianem „miasta-muzeum” oraz „miasta tysiąca okien”. Drugi z przydomków wziął się od charakterystycznie usytuowanych na stoku wzgórza lśniących białych domów, pochodzących z epoki osmańskiej, z dużymi drewnianymi oknami. Miasto tworzy wspaniałe połączenie wschodnich i zachodnich kultur oraz tradycji. Ponadto jest skarbnicą albańskiej historii i kultury, a także dumą architektury, którą koniecznie trzeba poznać podczas pobytu w tym bałkańskim kraju.

Miasto-muzeum liczy ponad 2400 lat. Zostało założone w starożytności przez Ilirów, a w II w. p.n.e.  podbili je Rzymianie i nazwali Antipatrea. W okresie panowania bizantyjskiego było siedzibą biskupa i nosiło inną nazwę – Pulcheriopolis (Piękne Miasto). W IX w. współczesnym Beratem rządził jeszcze ktoś inny – Bułgarzy, którzy opatrzyli go mianem Beligradu (Białego Miasta). To właśnie od tego określenia wzięła się funkcjonująca do dziś nazwa Berat.

Z historią powstania miasta wiąże się pewna legenda, która mówi o tym, jak ukształtował się teren, na którym znajduje się Berat. Dwóch olbrzymów – Shpirag i Tomorii – walczyło o serce tej samej ukochanej. Pojedynek zakończył się tragicznie dla obu z nich, a ich ciała zamieniły się w dwie góry, do dzisiaj noszące ich imiona. Między tymi górami położony jest właśnie Berat. Co stało się z dziewczyną po śmierci jej adoratorów? Otóż wybuchła płaczem, a z potoku jej łez powstała rzeka, przepływająca między szczytami.

Berat ma do zaoferowania wiele znakomitych zabytków i obiektów kulturowych, które wyróżniają go na tle innych miast. Nie bez powodu albańska perełka została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 2008 r. i do dziś pozostaje jednym z trzech miast w kraju, które mogą cieszyć się takim uznaniem. Zwiedzanie Beratu najlepiej rozpocząć od dzielnicy Mangalem, położonej na stoku wzgórza. Jest to najbardziej unikatowe miejsce w mieście. Znajdują się tu białe domy z dużymi ciemnobrązowymi oknami i spadzistymi czerwonymi dachami, rozmieszczone w kilku rzędach. To właśnie dzięki nim Berat określany jest mianem „miasta tysiąca okien”. Warto dodać, że domy te stanowią doskonały przykład zachowanej do dziś architektury osmańskiej. Między charakterystycznymi budynkami znajdują się wąskie, brukowane uliczki, którymi powinniśmy się przejść, chcąc poczuć prawdziwy klimat tego miejsca. W sercu dzielnicy Mangalem mieści się jeden z ciekawszych meczetów – Meczet Kawalerów. Nad tą częścią miasta, na szczycie skalistego wzgórza, wznosi się potężny XIII-wieczny zamek, otoczony murami obronnymi, w którego skład wchodzą 24 wieże oraz 2 bramy. Z jego murów roztacza się przepiękny widok na dolinę rzeki Osum oraz całe miasto. Obszar, na którym mieści się zamek, nazywany jest „dzielnicą zamkową”, ponieważ oprócz fortyfikacji znajdują się tu budynki mieszkalne, restauracje czy sklepy, co oznacza, że życie toczy się w tym miejscu normalnie. Na terenie zamku możemy zobaczyć również kilka świątyń – zarówno muzułmańskich, jak i prawosławnych. Szczególną uwagę zwracają te ostatnie, do których zaliczamy Cerkiew Trójcy Świętej, Cerkiew św. Michała Archanioła czy Sobór św. Dymitra. Ciekawostką jest fakt, że wizerunek twierdzy w Beracie został umieszczony na rewersie albańskiej monety 10 leków, wydanej w 1997, 2001, 2010 oraz 2014 r.

Oprócz dzielnicy Mangalem warto odwiedzić również spokojniejszą dzielnicę Gorica, położoną na drugim brzegu rzeki. Łączy je 127-metrowy kamienny Most Gorica, najstarszy most w Albanii, uznawany przez mieszkańców za symbol Beratu. Most stanowi połączenie nie tylko dwóch dzielnic, ale również dwóch różnych światów – w przeszłości Mangalem zamieszkiwali muzułmańscy Osmanie, a Goricę – chrześcijanie.

Kameralna atmosfera, malownicze położenie w otoczeniu bujnej zieleni oraz wyjątkowa architektura sprawiają, że Berat zachwyca turystów na każdym kroku. Warto tu przyjechać, by poczuć prawdziwy klimat miasta, poznać jego historię i zobaczyć najpiękniejsze miejsca, świadczące o bogactwie kulturowym tego regionu.

Materiał przygotowano przy wykorzystaniu następujących źródeł:

http://chwytajdzien.pl/2019/10/berat-miasto-tysiaca-okien-tomor-najwyzsza-gora-albanii-samochodem/

https://berat.al

https://navtur.pl/place/show/1318,berat

https://planetescape.pl/miejsce/albania-berat

https://population-hub.com/en/al/population-of-berat-11107.html

https://www.rego-bis.pl/blog/berat-miasto-1000-okien

https://www.tui.pl/atrakcje/durres/wycieczka-do-berat-z-degustacja-wina-1-228158